Określenie wścieklizna wywodzi się od zespołu zachowań zwierzęcia w jednym ze stadiów tej strasznej i nadal nieuleczalnej choroby.
Roznosicielami zarazków wścieklizny są ssaki zarówno dzikie jak i domowe. W przypadku dzikich zwierząt możemy wymienić gryzonie i zwierzęta z rodziny zającowatych, również zwierzęta mięsożerne takie jak lisy, borsuki, nietoperze oraz inne zwierzęta mięsożerne. Drugą grupą zwierząt narażonych na zarażenie się wścieklizną są zwierzęta domowe, tj. psy oraz koty.
Zakażenie odbywa się za pomocą kontaktu bezpośredniego przez pogryzienie, kontakt śliny chorego z uszkodzoną skórą innego. Niezwykle rzadko (u człowieka) dochodzi do zakażenia za pomocą drogi kropelkowej, oraz pyłowej odchodami nietoperzy bytujących w jaskiniach.
Wścieklizna ma długi okres rozwoju w trybie utajonym, który trawa od 1 do trzech miesięcy a niektórych wypadkach od raptem 10 dni do ponad roku. Podobnie jak zwierzęta tak samo ludzie ,którzy zostali zakażeni stają się potencjalnym zagrożeniem dla otoczenia. W przypadku ludzi wirus znajduje się w centralnym układzie nerwowym również w ślinie, oraz skórze.
Wścieklizna jest wrażliwa na wysokie temperatury a także światło słoneczne, natomiast doskonale znosi niskie temperatury jak również procesy gnilne, co tłumaczy długi okres przetrwania w padlinie.
W jaki sposób dochodzi do zakażenia wirusem Wścieklizny ?
Do zainfekowania ludzi dochodzi w następstwie pogryzienia przez zakażone zwierzę, sporadycznie przez kontakt śliny z ludzkimi błonami śluzowymi. W początkowym etapie wirus mnożny się w mięśniach, kolejno przenika do wpustek nerwowych i wykorzystując nerwy dostaje się co centralnego układu nerwowego oraz mózgu. Podczas tego procesu powstaje stan zapalny. Jka już wyżej wspomniałem, okres inkubacji może wynieść od 7 dni do ponad roku, taka rozpiętość w czasie jest uzależniona od ilości wirusa oraz miejsca w którym człowiek został pokąsany.
Wścieklizna u psa – objawy
Stadium pierwsze
- Czas trwania od paru godzin do 3 dni. Pies traci apetyt oraz chęć picia wody (wodowstręt). Jego zachowanie ulega zmianie. Dotychczas ufne zwierzęta stają się wystraszone, unikają towarzystwa ludzi. W przypadku zwierząt lękliwych ich zachowanie zmienia się o 180 stopni.
Stadium drugie
- Czas trwania od jednego do siedmiu dni. Pies ma spojrzenie wystraszone, jego źrenice są nierówno rozszerzone, zachowanie staje się agresywne, Charakterystycznym objawem jest nadpobudliwość oraz połykanie przedmiotów nie nadających się do jedzenia. Ataki agresji są groźne dla ludzi i zwierząt. Z upływem czasu ruchy zwierzęcia stają się nie skoordynowane, pojawiają się drgawki.
Stadium trzecie
- Określane jako stadium końcowe. Nadpobudliwość psa zamienia się w wyczerpanie, następuje prażenie krtani oraz żuchwy, powoduje do że zwierzę staje się nieme. Natepnie dochodzi do niewydolności oddechowej i śmierci zwierzęcia.
Wścieklizna u ludzi – objawy
Faza pierwsza
- utrata apetytu,
- ból głowy,
- wystąpienie świądu w miejscu ugryzienia,
- wysoka temperatura,
- nudności i wymioty
Faza druga
- problemy natury żołądkowej (biegunka oraz zaparcia),
- nieuzasadniony niepokój,
- podenerwowanie,
- wystąpienie drgawek,
- dezorientacja
Faza trzecia – porażenia
- pojawia się stopniowy paraliż, który prowadzi do śmierci.
W CHWILI POJAWIENIA SIĘ OBJAWÓW CHOROBA JEST NIEULECZALNA I PROWADZI DO ZGONU.
Dlatego niewolno lekceważyć pogryzień. Koniecznie po wystąpieniu takiego zdarzenia należy udać się do lekarza.
Co robić kiedy zostaniemy pogryzieni ?
Po pogryzieniu należy koniecznie przemyć ranę bieżącą wodą, ma to na celu wypłukanie śliny zwierzęcia. Następnie przemywamy ranę mydłem, które neutralizuje wirusa wścieklizny. Nie powinno się mocno opatrywać rany, tylko pozwolić żeby wypływająca krew wydaliła część zakażonej śliny. Powinniśmy się dowiedzieć czy zwierzę które nas pogryzło było szczepione przeciwko wściekliźnie. Jeśli zwierzę nie było bezpańskie, jego właściciel musi pojawić się u lekarza weterynarii ( Weterynarz Toruń ). Zadaniem weterynarza jest zbadanie zwierzęcia pod kątem objawów charakterystycznych dla wścieklizny. Badanie przeprowadzane jest czterokrotnie. Lekarz weterynarii wyznacza terminy w których właściciel jest zobligowany do przyprowadzenia zwierzęcia na badanie.
Minimalizacja ryzyka zarażenia się wścieklizną.
- Powinniśmy unikać spotkań z dzikimi zwierzętami, zwłąszcza tymi nie przejawiającymi strachu przed człowiekiem.
- Powinniśmy wstrzymać się od głaskania nieznanych nam psów i kotów, do zarażenia może dojść kiedy u zwierzęcia nie widać żądnych objawów.
- Bezwzględnie pamiętać o szczepieniach psów i kotów. Jeśli chodzi o koty to mówimy o tych mogących mieć potencjalny kontakt z innymi zwierzętami.
- Po zaobserwowaniu u naszego psa lub kota ran po pogryzieniu, powinniśmy udać się do weterynarza. Pamiętajmy lepiej dmuchać na zimne.
Co jeśli zostaliśmy pogryzieni przez wściekłe zwierzę ? – Leczenie
Cóż jak do tej pory nie wynaleziono leku na wściekliznę, po wystąpieniu objawów prowadzi prawie we wszystkich wypadkach do śmierci, zarówno zwierząt jak i ludzi. W przypadku kiedy nie wystąpiły objawy zostaję podjęte lecz\nie przy zastosowaniu antytoksyny oraz szczepionek podawanych do mięśnia naramiennego. Zapewne nadal funkcjonuje teoria o podawaniu zastrzyków w mięsień brzuszny. Długi okres rozwoju choroby daje możliwość jej wyleczenia, oczywiście nim pojawią się objawy. Dlatego tak WAŻNE JEST NATYCHMIASTOWE ZGŁOSZENIE SIĘ DOI LEKARZA PO POKĄSANIU, PODRAPANIU LUB POGRYZIENIU.
Jeśli zostaliśmy pogryzieni przez psa lub kota – Procedura
- po pogryzieniu przez zwierzę nie wolno go zaszczepić
- W przypadku kiedy doszło do takiego zdarzenia, pogryziony człowiek udaje się do lekarza a jeśli zwierzę ma właściciela, właściciel musi się głosić do przychodni weterynaryjnej w celu rozpoczęcia procedury obserwacyjnej pod kątem wścieklizny. Takie działanie podejmuje się niezależnie od tego czy nasz pupil został wcześniej zaszczepiony czy nie. Podczas procesu obserwacji właściciel musi zadbać aby zwierzę nie pogryzło nikogo więcej.
- Po 15 dniach i pomyślnie zakończonej obserwacji lekarz weterynarii wydaje zaświadczenie o stanie zdrowia zwierzęcia.
Przepisy prawne
Jeśli jesteś właścicielem psa prawo nakazuje zaszczepić go w ciągu 30 dni od kiedy ukończył trzy miesiące. Prawo przewiduje karę grzywny w przypadku niedopełnienia tego obowiązku. Szczepienie takie jest obowiązkowe i trzeba je powtarzać co roku. Jedynie właściciele psów są prawnie zobowiązani do szczepienia zwierząt przeciwko wściekliźnie, jednak weterynarze sugerują szczepienia także kotów i fretek, spędzających czas poza domem, będących tym samym narażonymi na możliwość zarażenia.
